ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ปัญญาประดิษฐ์หรือ AI ได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวันของมนุษย์อย่างชัดเจนมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการวิเคราะห์ข้อมูล การเขียนบทความ การขับเคลื่อนยานยนต์ หรือแม้กระทั่งการให้คำแนะนำทางการแพทย์ ซึ่งทั้งหมดนี้กำลังเปลี่ยนแปลงโครงสร้างพื้นฐานของสังคมโลก โดยเฉพาะในเรื่องที่เกี่ยวข้องกับแรงงานและการพิสูจน์ตัวตนในโลกดิจิทัล
หนึ่งในประเด็นสำคัญของการเข้าสู่ยุค AI คือผลกระทบต่อรูปแบบของการจ้างงานและประเภทงานที่ยังคงมีความจำเป็นสำหรับมนุษย์ ในปัจจุบันมีหลายอุตสาหกรรมที่เริ่มเปลี่ยนแปลงรูปแบบการทำงาน เช่น ธนาคารที่ใช้ AI ในการวิเคราะห์ความเสี่ยงแทนเจ้าหน้าที่สินเชื่อ หรือโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้ระบบอัตโนมัติแทนแรงงานคน แนวโน้มนี้ทำให้เกิดคำถามสำคัญว่า AI กับการจ้างงาน จะอยู่ร่วมกันอย่างไรในระยะยาว ผู้เชี่ยวชาญจำนวนมากมองว่าการหายไปของงานบางประเภทจะมาพร้อมกับการเกิดขึ้นของตำแหน่งงานใหม่ โดยเฉพาะในด้านการดูแลระบบ AI การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก หรือการออกแบบระบบที่ต้องอาศัยวิจารณญาณของมนุษย์ที่เทคโนโลยียังไม่สามารถแทนที่ได้ อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนผ่านนี้จำเป็นต้องมีนโยบายรองรับทั้งในระดับองค์กรและระดับประเทศ เช่น การฝึกอบรมใหม่สำหรับแรงงานเดิม การสนับสนุนการศึกษาด้านดิจิทัล และการกำหนดมาตรฐานจริยธรรมสำหรับการใช้ AI ในที่ทำงาน
เมื่อ AI กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการทำงาน ระบบการจ้างงานที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีจะต้องมีวิธีที่แน่นอนในการยืนยันตัวตนของผู้ใช้งาน หรือพนักงานแต่ละคน การนำ ข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัล มาใช้จึงมีความสำคัญเพิ่มขึ้นอย่างมาก ข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัล หมายถึงชุดข้อมูลที่สามารถใช้ระบุตัวบุคคลได้ในโลกออนไลน์ เช่น รหัสประจำตัวดิจิทัล, ข้อมูลชีวมาตร, ลายเซ็นดิจิทัล หรือแม้แต่ประวัติการทำงานที่อยู่ในรูปแบบบล็อกเชน สิ่งเหล่านี้ช่วยให้ระบบสามารถยืนยันว่า “คุณคือใคร” ได้อย่างแม่นยำ แม้จะทำงานจากระยะไกลหรือมีความสัมพันธ์กับองค์กรจากหลายประเทศ ในระบบแรงงานสมัยใหม่ ข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัลมีบทบาทหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นการเข้า-ออกระบบงาน การเข้าถึงข้อมูลเฉพาะ การคำนวณผลตอบแทน และแม้กระทั่งการตรวจสอบประวัติการทำงานก่อนหน้า ซึ่งเป็นสิ่งที่ระบบดั้งเดิมทำได้ยากในสเกลระดับโลก
แม้ข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัลจะมอบความสะดวกและความแม่นยำในการระบุตัวบุคคลในโลกของการทำงานยุค AI แต่ก็มีข้อกังวลในด้านความเป็นส่วนตัวและความมั่นคงของข้อมูลอย่างชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อองค์กรจำนวนมากเริ่มใช้ระบบอัตโนมัติในการจัดการข้อมูลแรงงานแบบเรียลไทม์ การใช้ AI เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลแรงงาน เช่น พฤติกรรมในที่ทำงานหรือประสิทธิภาพในการทำงาน อาจนำไปสู่การตัดสินใจที่ขาดความเป็นธรรม หากไม่มีการควบคุมหรือเกณฑ์จริยธรรมที่ชัดเจน ในบางกรณี AI อาจมีอคติ (bias) ที่ฝังอยู่ในโมเดลข้อมูล ซึ่งส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำทางโอกาสในที่ทำงาน ทางออกที่เป็นไปได้คือการกำหนดมาตรฐานสากลสำหรับการใช้งานข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัล ควบคู่กับกฎหมายที่ปกป้องสิทธิของแรงงาน รวมถึงการพัฒนา AI ที่มีความโปร่งใสและสามารถตรวจสอบได้ (auditable AI)
ในอนาคตอันใกล้ แนวโน้มการทำงานร่วมกันระหว่างมนุษย์และ AI จะกลายเป็นเรื่องปกติ การจัดทีมงานอาจประกอบด้วยคนจริง ๆ เพียงบางส่วน ที่เหลือคืออัลกอริทึมที่เรียนรู้จากข้อมูลมหาศาล และสามารถให้ข้อเสนอแนะหรือช่วยตัดสินใจในเรื่องที่ซับซ้อนได้ภายในไม่กี่วินาที เราจะเห็นงานประเภทใหม่ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง เช่น ผู้ควบคุมจริยธรรมของ AI, นักออกแบบประสบการณ์ร่วมระหว่างมนุษย์กับเครื่องจักร, หรือแม้กระทั่งนักแปลระหว่างโมเดล AI ต่าง ๆ ที่ใช้ในองค์กรที่แตกต่างกัน การเตรียมตัวสำหรับ อนาคตการทำงาน AI จึงไม่ได้หมายถึงการเรียนรู้แค่ด้านเทคโนโลยี แต่ยังรวมถึงการเข้าใจบทบาทของข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัลในโลกที่ข้อมูลคือรากฐานของทุกระบบ ทั้งในเชิงเศรษฐกิจ สังคม และจริยธรรม
ประเทศที่พัฒนาแล้วเริ่มปรับระบบแรงงานของตนให้รองรับการใช้ AI และข้อมูลดิจิทัลอย่างจริงจัง เช่น สหภาพยุโรปที่กำลังจัดทำกฎหมายควบคุม AI หรือสิงคโปร์ที่มีนโยบายส่งเสริมทักษะดิจิทัลสำหรับแรงงานทุกระดับ ในขณะเดียวกัน ประเทศกำลังพัฒนาต้องเผชิญกับความท้าทายในการเข้าถึงทรัพยากร เช่น อินเทอร์เน็ตที่มีคุณภาพ, ความรู้ทางเทคโนโลยี และความเชื่อมั่นในระบบข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัล ซึ่งอาจเป็นจุดเปลี่ยนของการพัฒนาในอนาคต โลกกำลังก้าวเข้าสู่ยุคที่แรงงานไม่ได้ถูกนิยามแค่ด้วยจำนวนชั่วโมงทำงาน แต่ด้วยความสามารถในการทำงานร่วมกับ AI ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการมีตัวตนดิจิทัลที่ตรวจสอบได้ น่าเชื่อถือ และปลอดภัย
อนาคตการทำงาน AI ไม่ใช่แค่เรื่องของการมีเทคโนโลยีมาแทนแรงงานมนุษย์ แต่คือการเปลี่ยนวิธีคิดของทั้งระบบเศรษฐกิจ การจ้างงาน และการยืนยันตัวตนให้สอดคล้องกับโลกที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูลและอัลกอริทึม ข้อมูลระบุตัวตนดิจิทัล จะกลายเป็นสิ่งจำเป็น ไม่ต่างจากบัตรประชาชนในโลกจริง เพราะเป็นกุญแจในการเข้าถึงสิทธิ แหล่งงาน และการมีส่วนร่วมในเศรษฐกิจใหม่ที่ไม่จำกัดเพียงภูมิภาคหรือประเทศอีกต่อไป หากคุณคือแรงงานยุคใหม่หรือผู้นำองค์กร การทำความเข้าใจกับบทบาทของ AI และการจัดการข้อมูลระบุตัวตนอย่างมีจริยธรรม จะเป็นหนึ่งในก้าวสำคัญที่ช่วยให้คุณเติบโตไปพร้อมกับโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างไม่หยุดยั้ง